Zeytinburnu Fatih Cami Restorasyonu

26/04/2014 Erhan Uludağ Yorum yapın

ZEYTİNBURNU FATİH CAMİ TARİHÇESİ VE GEÇİRDİĞİ ONARIMLAR

İstanbul Osmanlı Mimarisinin en önemli merkezlerinden biridir. İstanbul’un fethi ile birlikte Bursa ve Edirne de inşası yapılan mimari eserler İstanbul dada yapılmaya devam etmiştir. Fatih Devrinin ve İstanbul ekolünün anası Orhan Gazi devrinde meydana gelen mimaridir. Kaynak Orhan Gazi dönemine aittir.

Fatih Devri İstanbul’unda Rumeli Hisarı, Topkapı Sarayı ve emsali olmayan muhteşem çarşı, bedesten ve camiler bulunmaktadır. Fatih camileri, tek başlarına değil genel olarak mektep, türbe ve medreselerle birlikte inşa ettirmiştir. Fatih Devri mimarisi Osmanlı Klasik Mimarisinin şekillenmesinde aktarıcı ve aracı olmuştur.

Zeytinburnu Fatih Camide 1452 yılında inşa edilen Fatih Devri yapılarındandır. Kazlı Çeşme Cami olarak da bilinmektedir. Kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemekle beraber 2.Mehmet’e atfedildiğin den olsa gerek Fatih Cami olarak anılır. Bu ibadethanenin sur dışında inşa edilen ilk camilerden biri olduğu da bilinmektedir. Caminin günümüze kadar özgün gelen tek parçasının sadece minaresinin alt gövdesi olduğu tespit edilmiştir. Cami ahşap çatılı ve kagir bir binadır.

2.Mahmut döneminde 1813 senesinde yenilenen cami, 1954 yılında da derici esnafı tarafından bir kez daha temelli bir onarımdan geçirilerek ibadete açılmıştır. Cami hala faal durumdadır.

Ekrem Hakkı Ayverdi Osmanlı Mimarisinde Fatih Devri adlı kitabının 3.cildinde ise Fatih Cami’den şöyle bahsetmiştir: ‘ Kazlı Çeşme’de, Bakırköy’e giden cadde üstünde ki büyük cami’dir. Hadika Yedikule Kapısındaki bu cami’nin Fatih Sultan Mehmed’in esas vakfına mülhak olduğunu yazar. 1332 tarihli evkaaf cedvelinde 750 kuruş vazifeli yedinci sınıf cami’ler arasında gösterilmiştir. Vakfiyelerde kaydı yoktur, fakat muhasebe cedvelinde imam ve hatib olana 10, mu’arif ve kayyım vazifesini gören müezzine, hasıra bir dirhem ayrılmıştır.

Cami 2. Sultan Mahmud devrinde tamamen yeniden yapılmış büyük bir binadır. İçten 12.75 genişlikde,10.80 m. derinliktedir; duvar 1.00 m. dir. Mihrap yuvarlak bir çukurdan ibaretdir; minber, mahfil süsleri, tavanın kılçıklı pasaları ve yuvarlak kepçe sıvalı koltuk silmesi hep ampir üslubunda yapılmışdır. Haricde büyük kepçe sıva saçak silmesi, alçı pencereler de böyledir. Son zamanlarda ön tarafına betondan geniş bir son cema’at mahallide eklemişlerdir.

Bütün bu yenilikler ortasında minarenin dört köşe kaidesi, küpü, gövdeden kalan 1.20 m. kısım eskidir ve kesme taştandır; fakat taşlar çok yangın görmüş, erimiştir. Minare şimdiki son cemaatin solunda olduğundan eskiden de burada bir revak olduğu anlaşılır’.

RESTORASYON ÖNCESİ YAPININ MEVCUT DURUMU ve ÖNERİLER

Taksim Yapı Mimarlık İnşaat Restorasyon Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanlığı’na yapılan 17 Eylül 2011 tarihli başvuruyla, İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi, Kazlıçeşme Mahallesi, 783 Ada, 4 Parsel Sayılı Kazlıçeşme Fatih Camisi Taşıyıcı Sisteminin Mevcut Durumu, Onarım Ve Güçlendirme Önerileri Hakkında Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon(RRR) projesi kapsamında, restorasyon projesinin hazırlanması ve uygulanması aşamasın da alınması gerekli önlemler konusunda bir çalışma yapılması istenmektedir. Bu çalışma, İTÜ Mimarlık Fakültesi Yönetim Kurulu’nun 23.11.2011 tarih ve 46 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca, Taksim Yapı Mimarlık İnşaat Restorasyon Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan rölöve, çeşitli yönlerden alınan fotoğraflar ve yapı yerinde yapılan kapsamlı inceleme sonuçları esas alınarak hazırlanmıştır.

Yapılan incelemeler sonucunda;

Kazlıçeşme Fatih Camisi rölöve üzerinden ve yerinde incelenmiş olup belirlenen hasarlar / bozulmalar ile taşıyıcı sisteme yönelik olarak geliştirilen çözüm önerileri aşağıda özetlenmiştir.

Taşıyıcı Sistemin Mevcut Durumu;

Kazlıçeşme Fatih Camisi, plan ölçüleri yaklaşık olarak 12.66m x 15,85m olan bir cami ile 4.94m x 15,85 olan son cemaat mahallinden oluşan, araları taş yığma taşıyıcı duvar dolgulu ahşap iskeletli bir yapıdır, Camide harimin altında kısmi bir bodrum katı bulunmaktadır, Cami ve son cemaat mahalli dört eğimli tek çatı ile örtülmüş olup çatı örtüsü kiremittir,. Yapının çeşitli bölümlerinde ölçülen en büyük yükseklikler çatıda 8.40m, minarede15,79m’dir. Yapı taşıyıcı sisteminin düşey elemanları, en kesit ölçüleri17cm/19cm ~ 21cm/24cm, aralıkları 2,33m ~ 3.28m olan ahşap dikmeler, en kesit ölçüleri 5cm/10cm ~ 6cm/12cm arasında değişen ve düşeyde aralıkları 1,04m~1,25m olan ahşap kirişlerden / hatıllardan ve kalınlığı95cm olan taş yığma taşıyıcı duvarlardan oluşmaktadır, . Caminin kuzeybatı cephe duvarının iç yüzeyinde, yüksekliği 3,59m olan kadınlar mahfili ile dış yüzeyinde genişliği4,54m x 15.85m olan iki katlı betonarme iskeletli son cemaat mahfili ile ek mahfil katı bulunmaktadır, Yapı taşıyıcı sistemi üzerinde yapılan kapsamlı incelemede belirlenen hasar türleri, nedenleri ve yerleri aşağıda özetlenmiştir.

Son Cemaat mahalli ile üzerindeki ek mahfil katı betonarme iskeletli olarak sonradan inşa edilmiş olup, ek mahfil katına, yapının kuzeybatı cephesine bitişik betonarme bir merdivenle ulaşılmaktadır, Merdivenin alt bölümü abdest alma yeri olarak kullanılmaktadır.

Betonarme iskeletli olan bu bölümün tamamen kaldırılması ve yapının özgün durumdaki şekli ile uyumlu ahşap iskeletli bir son cemaat katı oluşturulması önerilir.

Prof. Dr.Feridun ÇILI,

“İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi,Kazlıçeşme Mahallesi,783 Ada, 4 Parsel Sayılı Kazlıçeşme Fatih Camisi, Taşıyıcı Sisteminin Mevcut Durumu,Onarım Ve Güçlendirme Önerileri Hakkında”

Cephe duvarları, düşey elemanları en kesit ölçüleri17cm/19cm ~ 21cm/24cm aralıkları 2,33m ~ 3.28m olan ahşap dikmeler ile en kesit ölçüleri 5cm/10cm ~ 6cm/12cm arasında değişen ve düşeyde aralıkları 1,04m ~ 1,25m olan ahşap kirişlerden/hatıllardan ve95cm kalınlıklı taş yığma taşıyıcı duvarlardan oluşmaktadır, Taşıyıcı duvarlar çatlaklı bir görünüm göstermektedir, Yapının iskeletini oluşturan tüm yatay ve düşey ahşap elemanlarda değişik düzeylerde bozulmalar bulunmaktadır, Bazı bölümlerde ahşap boşlukları tamamen boşalmış, bazı bölümlerdeki ahşap elemanlar ise çürüme-mantarlaşma nedeniyle ahşap ve taşıyıcı olma özelliğini yitirmiş durumdadır, Bu nedenle yapının iskeletini oluşturup ahşap olma özelliğini ve taşıma gücünü yitirmiş tüm ahşap elamanların özgün ahşap ya da tercihan lamine ahşap elemanlarla yenilenmesi yerinde olacaktır. Yenilenen ahşap elemanların tümünün ve özellikle en üst kotta olanının sürekliliğine özel önem verilmelidir. Yenilenen ahşap iskelette düşey elemanların20cm/20cm, yatay elemanların 10cm/16cm en kesit ölçülerinde seçilmesi, yapım kolaylığı ve sürekliliği açısından uygun görünmektedir. Ahşap iskelet arasındaki taş yığma taşıyıcı duvarların, yüzeylere yakın bölümlerindeki harcın sökülerek mevcut harç malzemesi ile uyumlu ve Malzeme Raporunda öngörülecek, daha sağlam bir harç kullanılarak, derzlenmesi önerilir. 95cm kalınlığındaki cephe duvarlarında orta bölümlerinde yapımdan ya da harcın yıkanması ile oluşmuş boşluklara mevcut harç ile uyumlu ve Malzeme Raporunda önerilecek bir malzeme ile 1~3 bar arasında bir basınçla enjeksiyon yapılması uygun olacaktır, Ahşap iskelet elemanları yenilenip derzlenen ve orta bölümlerindeki boşluklar enjeksiyon ile doldurulmuş duvarların mevcut harç, enjeksiyon ve derzleme malzemesi ile uyumlu kireç harçlı bir sıva ile sıvanması uygun olacaktır. Cephe duvarlarında pencere kotunun hemen üstündeki, metal gergi sisteminin pastan arındırılması gerekir. Bu işlemden sonra geriye kalan kesit yeterli ise gergiye korozyon önleyici bir malzeme sürülmeli ve korunmalıdır. Yapının güvenlik düzeyini daha düzeyli hale getirmek için cephe duvarlarının en üst kotunda da paslanmaz çelikle üretilmiş ve mevcut gergi ile benzer özelliklerde bir gergi sisteminin düzenlenmesi yerinde olacaktır. Ahşap iskelet arasındaki duvarlar ile minarede görülebilecek çatlaklar restorasyon aşamasında yeterli genişlik ve derinlikte açılarak incelenmelidir. Yapılan incelemeden sonra çatlakların onarımı aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak gerçekleştirilebilir.

1. Çatlakların kılcal olması durumunda (genişliği 1cm’den küçük) çatlakların, elemanın özgün harcının kalitesine uyan bir malzeme ile enjeksiyon yöntemi ile düşük basınç altında doldurulması,

2. Orta genişlikteki daha önemli çatlak oluşumlarının çevresinin çürütülerek çatlağın genişletilmesi, dokunun özgün taş, tuğla ve özgün harçla önerilen şekilde yeniden oluşturulması.

Bodrum Kat

Caminin kuzeybatı cephesinden girilen kısmi bir bodrum katı bulunmaktadır, Bodrum kat tavanını oluşturan ahşap döşemenin elemanlarının elden geçirilmesi, özelliğini yitirmiş olanların değiştirilmesi uygun olacaktır.(bkz.fotoğraf-14-15-16). Bodrum katta cephe duvarlarında herhangi bir bozulma olup olmadığının incelenebilmesi için duvar dokusunun stabil hale geldiği kota kadar kazılması ve karşılaşılabilecek bozulmaların yukarıda açıklandığı şekilde onarılması önerilir.

Çatı

Caminin ahşap iskeletli çatısının elden geçirilmesi ve özelliğini yitirmiş tüm ahşap elemanların yenilenmesi uygun olacaktır. Duvarlarda yapılacak onarımlar sırasında çatının zarar görmemesi için tüm çatının güvenli şekilde askıya alınması ve askı sisteminin yapılacak onarımlardan sonra sökülmesi önerilir.

Prof.Dr.Feridun ÇILI,

Minare

Minarede yoğun biçimde karbonlaşma, kirlenme, bitkilenme ve bazı bölgelerde derz boşalması türü bozulmalar/hasarlar izlenmiştir.(bkz.fotoğraf-3) . Bu tür oluşumların giderilmesi için nitelikli yüzey temizliği yapılması, duvar dokusunda kullanılan harcın özelliklerine benzer yapma ya da hazır harçlarla derz onarımı yapılmasıdır.

Kazlıçeşme Fatih Camisinde yapılan inceleme ve yukarıda özetlenen oluşumların genel bir değerlendirmesi ile onarım önerileri aşağıda sıralanmıştır. Betonarme iskeletli olarak sonradan inşa edilmiş olan son cemaat mahalli, üzerindeki ek mahfil katı ve merdivenin tamamen kaldırılması ve yapının özgün durumundaki şekli ile uyumlu ahşap iskeletli bir son cemaat katı oluşturulmalıdır. Cephe duvarlarında ahşap iskeleti oluşturan ve özelliğini/taşıma gücünü yitirmiş olan tüm ahşap elemanların yenilenmesi yerinde olacaktır. Mevcut durumda pencere üst kotundaki metal gerginin temizlenerek korunması, benzer kesit ölçülerin paslanmaz çelikle üretilmiş bir gerginin duvarların en üst kotunda düzenlenmesi önerilir. Ahşap iskelet arasındaki taş yığma taşıyıcı duvarların yüzeylerine

yakın bölümlerdeki harcın sökülmesi ve duvarın mevcut harç malzemesi ile uyumlu ve daha sağlam bir harç kullanılarak derzlenmesi önerilir.

Prof.Dr.Feridun ÇILI,

“İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi, Kazlıçeşme Mahallesi,783 Ada, 4 Parsel Sayılı Kazlıçeşme Fatih Camisi, Taşıyıcı Sisteminin Mevcut Durumu,Onarım Ve Güçlendirme Önerileri Hakkında”

Duvarların orta bölümlerinde kalmış/oluşmuş olması mümkün olan boşlukların düşük basınç altında, mevcut harç ve derzleme malzemesi ile uyumlu bir malzeme kullanılarak enjeksiyon yöntemi doldurulması uygun olacaktır.(bkz.fotoğraf-2) Kısmi bodrum katta zemin seviyesinin duvarların dokusunun stabil olduğu kota kadar indirilmesi ve duvarların yukarıda açıklanan yöntemlerle onarılması yerinde olacaktır. Çatıda özelliğini yitirmiş ahşap elemanların yenilenmesi, duvarlarda yapılacak onarım çalışmaları sırasında çatının askıya alınması önerilir. Yapıda ve minarede görülebilecek çatlak oluşumlarının yapının özgün derzi ile uyumlu bir harç ile genişliğine bağlı olarak yukarıda verilen yöntemle onarılması uygundur.

Kazlıçeşme Fatih Camisi taşıyıcı sisteminin Rölöve-Restitüsyon- Restorasyon (RRR) projesi kapsamında restorasyon projesinin hazırlanması ve uygulanması aşamasında alınması gerekli önlemler konusunda bir çalışma yapılmış, taşıyıcı sistemin iyileştirilmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir. Raporda sözü edilen iyileştirmelerin yapılması durumunda yapı, bu tür yapılardan beklenen güvenlik düzeyinde kullanılabilir durumda olacaktır. Uygulamanın kargir ve ahşap binaların onarımında deneyimli uzman ekiplerce yapılması, yapımın her aşamasında gereği gibi denetlenmesi ve yapımda her türlü güvenlik önlemlerinin alınması gerekmektedir.

Restitüsyon

İMALAT FOTOĞRAFLARI

Uygulamada Harim Döşemeleri Sökülerek Projeye Uygun Döşemeler Yapılmıştır.

Cami içerisinde yerlerde ve duvarlarda kötü görüntüye neden olan elektrik kabloları kaldırılmıştır. Elektrik borulama işlemi yapılmıştır.

Enjeksiyon Hortumları Takılarak Mikro Enjeksiyon Yöntemiyle Boşluklar Doldurulmuştur.

Enjeksiyon yöntemi ile düşük basınç altında duvarlar doldurulmuştur

Metal gergi sistemi pastan arındırılarak, temizlenmiştir.

Pencereler sökülerek projedeki detayına uygun olarak yapılmıştır.

Cepheler özgün harç özelliğine uygun olarak sıvanmıştır.

Duvarlarda derzler açılmış yeni derzleme yapılmıştır. Malzeme kaybı olan taşlar tümlenmiştir.

Uygulama sırasında çatı strüktürü, üst örtü elemanları ile tamamen yenilenmiştir.

Minarede yoğun biçimde karbonlaşma, kirlenme ve bazı bölgelerde derz boşalması t bozulmalar/hasarlar izlenmiştir. Bu tür oluşumlar giderilerek nitelikli yüzey temizliği yapılmış, duvar dokusunda kullanılan harcın özelliklerine benzer harçlarla derz onarımı yapılmıştır.

RESTORASYON SONRASINDAKİ YAPI İÇİ VE AVLU FOTOĞRAFLARI

Uygulama sonrasında camide çürüyen ahşap hatıllar yenilenmiş, kılcal çatlaklara enjeksiyon yapılmış, cephe özgün harç özelliğine uygun olarak sıvanarak boyanmıştır

Cami avlusunda peyzaj düzenlemesi yapılmıştır.

Avluda yer alan mezar mermerle çevrilmiştir

Betonarme iskeletli olan son cemaat mahalli tamamen kaldırılmış yapının özgün durumuna uyumlu ahşap iskeletli son cemaat mahalli yapılmıştır.

Kısmi bodrum kat zemin seviyesinin duvarların dokusunun stabil olduğu kota kadar indirilmiştir. Bodrum kat tavanını oluşturan ahşap döşeme elemenları yenilenmiştir.

Caminin ahşap iskeletli çatısı elden geçirilmiş özelliğini yitirmiş elemanlar yenilenmiştir. Minarede nitelikli yüzey temizlikleri yapılmış duvar dokusunda kullanılan harcın özelliklerine benzer harçla derz onarımları yapılmıştır.

İçlikler beton alçı, dışlıklar demirli ve ahşap olarak yapılmıştır.

Projeye uygun değiştirilen pencere detayı

Son cemaat mahalli üzerindeki ek mahfil katı ve merdiven tamamen kaldırılmıştır. Ayrıca son cemaat mahallinde yer alan elektrik kabloları kaldırılarak yeni bir düzenleme yapılmıştır.

Yapının iskeletini oluşturan ahşap olma özelliğini ve taşıma gücünü yitirmiş tüm ahşap elemanlar yenilenmiştir.

Avlu duvarları çimento esaslı harçtan arındırılarak horosan harçla dezlenmiş ve taş harpuşta yapılmıştır.

Avluda yer alan mozaik döşeme sökülerek yerine traverten döşeme yapılmıştır.

Halkımızın Camii Açılışına gösterdiği teveccüh :))

İş İlanı

İnşaat Muhasebesi Uzmanı

26/04/2014 Erhan Uludağ Yorum yapın

İş Tanımı
Projelerimiz kapsamında muhasebe kayıtlarının yapılması,
Fatura, irsaliye ve diğer belgelerin kontrolü ve organizasyonu,
Ana firma ve taşeronların özlük dosyalarının oluşturulması puantajlarının yapılması ve İSG hukuku gereği yapılması gereken işlemlerin tamamlanması,
Satın alma ve ilgili birimlerin genel koordinasyonun sağlaması,

Aranan Nitelikler
Önlisans yada lisans mezunu,
Yurtiçi çeşitli projelerimizde değerlendirilmek üzere,
İnşaat Taahhüt sektöründe tecrübeli,
Şantiye Muhasebesi tecrübesi olan,
İş kanunu SGK ve İSG hukuku gibi mevzuatlara hakim,
Askerlik engeli bulunmayan,
ERKEK ADAYLAR…

Özgeçmişlerini cv@taksimyapi.com.tr adresine göndermelerini rica ederiz.

Restorasyon

ARNAVUTLUK PREZE KALE CAMİİ RESTORASYONU

25/04/2014 Erhan Uludağ Yorum yapın

YAPININ KONUMU

Preza Kale Camii, Preze Kalesi İçerisin de yer almaktadır. Camii 1547 Yılın da sonradan ek olarak kale sur duvarları üzerine inşa edilmiştir.

YAPININ TARİHÇESİ

Daha öncede bahsedildiği üzere Preze Kale Camii, Preze Kalesi sur duvarları üzerine 1547 yılında inşa edilmiştir.

Preze kalesi düzensiz bir beşgen şeklinde kabaca 80 metreye 50 metredir. Bu form, büyük ölçüde tepenin şekli tarafından belirlenir.1.30 metreden 1.40 metreye, dört temel köşede dört yuvarlak kule ile takviyeli girişte kalın ve güçlü bir yapıdır. Duvarlar 6.40m yüksekliğe kadar korunmuştur. Duvar kısmen duvar alt yüzeyini kaplayan kalın, güçlü bir harç ile küçük blokları oluşmaktadır. Çeşitli yerlerde tuğla işçiliği ile göze çarpmaktadır. Duvarın kuvvetsizliği bize göstermektedir ki kale uzun kuşatma, makine ve toplara dayanacak şekilde tasarlanmamıştır, ama işlevi küçük silahlı çetelere karşı dayanmaktı.

PREZE KALE CAMİİ VAZİYET PLANI (şekil-1)

Kalenin en karakteristik mimari özellikleri, kuleleri ve girişteki yapısı olarak görülebilir (Bkz .belge 1-2). Kuleler, iki katlı her katı ahşap zeminlerle ayrılmıştı. İkinci kata iç merdivenler üzerinden erişilebilmek mümkündür. Kuleler üzerinde yürüme yolları olan balkonlar ile taçlandırılmıştır. Bu balkonlar, taş ve taş konsollar, ve birkaç tuğladan kemer ile bağlanmaktaydı.

Kulelere kalenin büyük iç avlu kapıları üzerinden erişilebilirdi. Kule, girişinde (güney kulesi) kalenin sol tarafında ince çalışılmış dört merkezli bir kemer bulunmaktadır. Kemer ve alınlık arasındaki kemer şeklinde alanda dekoratif tuğla duvar gibi birçok 15. yüzyıl Osmanlı eserleri görülmekteydi ve bir zikzak bant ile doludur.Aynı kulede Osmanlı modası olan, tuğla çalışması ile yürütülen büyük bir rozet pencere, ya da ‘öküz gözü’ vardır. Güney kule üzerinde bulunan tür kemerleri, Osmanlı mimarisinin seçkin olmasına rağmen Papajani,1974 tarihli çalışmasında, Osmanlı olarak bu unsurları kabul etmedi. Rozet pencere tabii ki de geç Bizans eserleri olarak da görülebilir.

Bu kalede bütün Osmanlı özellikleri arasında en karakteristik şekli, kapı ya da daha doğrusu cephesidir. Burada inşaatın iki aşamasını ayırt edebilirsiniz. İlk aşama orijinal kalenin yarım metre duvarların yüzey çıkıntısı. Cephe, dikdörtgen bir alan tarafından çevrili ve daha sonra daha derin bir sivril kemer ile kaplıdır. Bu sivri kemerin üstünde, üst tarafı normalden çok daha uzun olmasına rağmen Osmanlı kemerlerin tipik dört-merkezli bir formunu gösteren dekoratif tuğla kemer bulunur. Böylece pers kemeri olarak bilinen oldukça süslemeli Osmanlılar tarafından da kullanıldığı görülmektedir. Bu kemerlerin kilit taşı birçok kesilmiş tuğladan oluşmakta idi çünkü normal tuğladan yapılan kemerler geniş alanda sağlam olmamakta ancak nazikçe tıraşlanmış tuğla geniş kemerleri sağlam tutmaktadır. Bu teknik Persler tarafından bulunmuş. Daha sonra Selçuklu ve Osmanlılar tarafından Irandan alınmış Anadolu ve Balkanlara taşınmıştır. Geleneksel Avrupa mimarisinde kilit taşı blok kuvvetli taşlardan oluşmaktaydı. Dört merkezli Osmanlı kemerlerine ise tıraşlanmış tuğlalar tek parça blok taş yerine kullanılmıştır. Tuğlalar duvarlarda kırılgan yapıya sahipken kemerlerde tıraşlanmış tuğlalar taş bloklardan daha sağlam durmaktadır. Papajani kalenin 15. Yüzyılda Arnavut Beyler tarafından yapıldığını düşünmektedir. Bunu milliyetçilikten çok mimari tarih ile alakalı olarak düşünmüştür. Geç Bizans kiliselerindeki inşaat teknikleri Osmanlı ve Arnavut işçiliği kadar yeterince gelişmemiş ve mimari bakımdan geri kalmıştır.

Papajani 1431 yılında Preze köylerinde yapılan Osmanlı nüfus sayımıyla alakalı bir bilgi vermemektedir. Bize Preze hakkında ilk bilgileri Barletius vermektedir.

Tarihi bilgiler bize göstermektedir ki bu kale Fatihin ilk on yılı ile ikinci Murat’ın son zamanlarında yaptırılmıştır. Böylece 1431-1466 yıllarına rastlamaktadır. Belki ıı. Murat’ın başarısız Kruja kuşatmasından sonra 1450de yaptırılmıştır ya da 15. Yüzyılda Osmanlı komutanı İskender Bey tarafından Tiran kuşatması sırasında yaptırılmıştır. Osmanlı tarihçileri kalenin yapılışı ve yıkılışı hakkında bir bilgi vermemektedir. Bunun sebebi ya önemli görmediklerinden ya da 1466 da Elbasanda kurulan yeni kentin daha çok ilgi görmesinden kaynaklanabilir.1528-1547 yılları arasında Osmanlı kalelerinde yapılan restore çalışmaları tartışılabilir. Ancak başbakanlık arşivinde bulunan mihiimme defteri1553 yılından itibaren Osmanlının Arnavutluk la daha çok ilgilendiğini göstermektedir.

Bu dönemde Pegin,Ishme,Andronik ve Petrelede ki kalelerde bakım-onarım çalışmaları başlatılmıştır (1572-1574).

1528-1547 yılları boyunca yapılan bakım-onarım çalışmalarında duvarlardaki yıkıntıların tamir edilmesi kale kapılarının onarılması işlemleri yapılmıştır. Bu onarımlarda eski kapının önüne kare bir dış kapı eklenmiştir, asıl giriş dik açılı olarak yapılmıştır. Eski kapının arkasına iki oda ilave edilmiştir. Ortadaki garnizon alanına oldukça büyük (10×4.20m) minaresi ile birlikte bir camii yerleştirilmiştir bugün hala kullanılmaktadır.

PROJE ÇALIŞMALARI

RÖLEVE

Yapının uygulamasının yapılması için öncelikle mevcut durumun tespiti gerekmektedir. Kale Cami içinde restorasyon ilkeleri dikkate alınarak rölöve; mevcut durum tespiti, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmıştır.

Yapının mevcut durumu incelendiğinde;

PLAN ÖZELLİĞİ

Uygulama öncesi Preze Kale ve Cami (fotoğraf 1)

Cami kale sur duvarları üzerine inşa edilmiştir. Kale kapısının yenilenmesi sırasında kale ve camiye giriş dışarıya eklenen bir dış avludan sağlanmaktadır. (Bkz. Fotoğraf 1) Kaleye giriş tuğla kemerli taç kapı ile sağlanmaktadır. Bu kapıdan önce tonozlu bir mekana girilir daha sonra kale içinden taş basamaklarla cami girişine ulaşılır. Kale ve dolayısıyla cami eğimli bir arazi üzerine inşa edilmiştir.

-6,50 Kotu planı- Kaleye giriş, tonozlu mekan ve odalar (şekil 2)

1547 yılında yapılan cami özgün dikdörtgen plan şemasını korumaktadır. Harimin ölçüleri 730 x 19.00 ölçülerindedir. Özgün tavan kaplaması yok olmuştur. Mevcut durumda tavan kontraplak kaplamadır.

Mihrap nişi oldukça sadedir. Cami kale sur duvarları üzerine sonradan inşa edilmiştir. Sur duvarları mihrap duvarında seki şeklinde görülebilmektedir. Harime, mihrap duvarında üç adet, batı duvarında iki tanesi alt kotta iki tanesi üst kotta olmak üzere dört adet, giriş cephesinde ise altı adet olmak üzere toplam 13 pencere açılmaktadır.

Caminin duvarları moloz taş duvardır. Kale sur duvarlar üzerine inşa edildiğinden duvar kalınlıkları 40cm. ile 135cm.arasında değişmektedir. Çatı örtüsü ahşap strüktürlü kırma çatıdır. Çatı kaplaması büyük oranda marsilya kiremit ile yenilenmiştir. Çok az oranda özgün yöresel oluklu kiremit kalmıştır. Minare kaide seviyesine kadar yıkılmıştır. Minareye harimden açılan ahşap bir kapı ile ulaşılmaktadır. Yapılan literatür araştırmalarında minareye sur duvarı üzerinden açılan bir kapı ile ulaşıldığı belirtilmektedir. Ancak günümüzde bu izler yapılan onarımlar sonucu kaybolmuştur.

Doğu cephede camiye bitişik nizam abdestlik-müştemilat yapısı eklenmiştir. Ayrıca bu kısımda yapı siluetini bozan sac su deposu bulunmaktadır.

RESTİTÜSYON PROJESİ

Preza Kale Cami’ne yönelik restitüsyon çalışmalarında kale ve cami yapısı bir bütün olarak bir arada ele alınmıştır. Adından da anlaşılacağı üzere Kale Camii Preza Kalesi sur duvarları üzerine yapılan onarımlar sırasında sonradan eklenmiştir. Yapı iki dönemde incelenmiştir. I. Dönem özgün kale yapısı II. Dönem ise onarımlar sonrası kale yapısına eklenen kemerli giriş kapısı ve cami yapısını içermektedir.

Yapı ilk döneminde kale olarak yapılmıştır. .Dönem analizinde yapının ilk dönemine ait izler kırmızı ile ifade edilmiştir. İkinci döneminde yapıya kemerli giriş kapısı, giriş avlusu ve cami yapısı eklenmiştir. Yapının ikinci dönemine ait izler mavi ile ifade edilmiştir. Son olarak yapının üçüncü döneminde 4 nolu gözetleme kulesi üzerine saat kulesi eklenmiştir. Bu dönem yeşil ile ifade edilmiştir.

I.DÖNEM XV.yy

-Kalenin dört köşesinde yuvarlak biçimli 4 adet kule bulunmaktadır.

-Doğu sur duvarı üzerinde kemerli bir giriş kapısı vardır.

-Kaleye girişte tonozlu bir mekan bulunmaktadır.

Yapı özgününde kale olarak yapılmıştır. Düzgün olmayan beşgen forma sahiptir. Dört adet gözetleme kulesi vardır. Kaleye giriş tonozlu bir mekandan sağlanır.

1.Dönem, Kale sur duvarları ve giriş üzeri gözetleme alanı (şekil 7)

1.Dönem, Kale sur duvarları ve giriş üzeri gözetleme alanı (şekil 8)

2.DÖNEM (19. Yy) ; Kale olarak inşa edilen yapıya zaman içerisinde cami, giriş avlusu, sivri kemerli giriş kapısı eklenmiştir.

3.DÖNEM (20.yy); Son olarak bu dönemde saat kulesi eklenmiştir.

Aşağıdaki çizimlerde dönemler ayrıntıları ile çizilmiştir. Buna göre;

Prevez Kale Cami vaziyet planı (şekil 9)

Kale giriş kotu planı-II. Dönem giriş avlusu ve sivri kemerli giriş kapısı eklenmiştir (şekil 10)

Yapının ilk dönemine ait sur duvar izleri net olarak görülebilmektedir. Kale giriş kapısı üzerine mescit yapısı eklenmiştir (şekil 11)

Kale içinden cami giriş cephesine bakış. İlk dönem kale sur duvarları, ikinci dönem eklenen cami ve minare. Son dönemde eklenen saat kulesi (şekil 12

Kale iç avludan cami batı cephesine bakış. Cami, kale sur duvarları ve saat kulesi (şekil 13)

Kemerli kale giriş kapısı, ikinci dönemde eklenen cami ve minaresi, üçüncü dönem eklenen saat kulesi (şekil 14)

Kemerli kale giriş kapısı, ikinci dönemde eklenen cami ve minaresi, üçüncü dönem eklenen saat kulesi (şekil 15)

3.döneme ait eski fotoğraf belgesi; (belge-3)

RESTORASYON PROJESİ

Restorasyon uygulamasının yapılabilmesi için yapıda yapılacak müdahalelerin ayrıntılı bir şekilde tespit edildiği restorasyon projesinin hazırlanması gerekmektedir. Preze Kale Cami restorasyon projesi de bu şekilde hazırlanmıştır. Restorasyonda kabul edilen genel ilkeler şunlardır;

Yapıda mevcut tüm özgün malzemeler ve detaylar nitelikleri değiştirilmeden korunacaktır.
Yapıda yapılacak her türlü müdahalenin, yapıyla uyumlu, özgün malzemeye zarar vermeyen nitelikte olması gerekmektedir. Tüm müdahaleler, restorasyon projesi kapsamında tanımlandığı şekilde, paftalarda gösterilen alanlarda uygulanacaktır.
Malzeme sorunlarına yönelik müdahaleler, sözü geçen malzemelerin konservasyonun da deneyimli konservasyon uzmanı denetiminde yapılacaktır.
Harç ve sıvalara yönelik onarımlarda çimento içerikli harçlar kullanılmayacak, özgün harç karışımı hazırlanarak uygulanacaktır.

MÜDAHALEYE YÖNELİK KARARLAR

1. Özgün olmayan sıvaların raspa işleminden sonra tespit edilen strüktürel sorunlar konunun uzmanlarınca değerlendirilecektir.

2. Yapıdaki nem sorununun çözümüne yönelik olarak restorasyon projesindeki gibi yapı çevresinde drenaj yapılacaktır. Çatıdan gelen nem sorununu engellemek için mevcut kiremit çatı kaplaması değiştirilecektir.

3. Yapıyla uyumsuz ekler kaldırılacaktır.

4. Harimde mevcut döşeme altından özgün döşeme çıkarsa belgelenecek, özgün döşemeyi korumaya yönelik müdahaleler alınacaktır. Öngörülmemiş durumlarla ilgili uzman görüşleri doğrultusunda yapılacak uygulamaya karar verilecek, koruma kuruluna sunulacaktır.

CAMİ İÇERİSİNDE YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ

1. Sökümler

1a- Çimento harçlı sıvalar sökülecektir.

1b- Pencere sekilerinde ve sövelerdeki çimento harçlar temizlenecektir.

1c- Tüm ahşap pencere ve kapı doğramaları sökülecektir.

1d- Isıtma ve elektrik tesisatına ait kablolar sökülecektir.

1e- Zemin döşemesi sökülecektir.

1f – Özgün olmayan ahşap tavan sökülecektir.

2.Yapım

2a.Özgün harç karışımına uygun olarak sıvaların yenilenmesi

2b.Pencere sövelerinin çimentodan temizlenmesi

2c.Tüm ahşap ve kapı doğramalarının restorasyon projesine uygun detay ile imal edilmesi ve yerine montajı

2d.Zemin döşemesinin özgün malzemesine uygun olarak yenilenmesi

2e..Çürüyen ahşap tavanın özgününe uygun olarak yenilenmesi

ÇATIDA YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ

Sökümler

1a- Çatı kiremitleri toplanacaktır.

1b.Çatı arasına girilerek, çatı strüktürü kontrol edilecektir. Eğer iyi durumda değil ise çatı strüktürü ahşap karkastan yeniden yapılacaktır.

2.Temizlik

2a-Çatı arası temizlenecektir.

3.Yapım

3a- Ahşap çatı strüktüründe taşıyıcılık özelliğini yitirmiş elemanlar özgün biçim malzeme ve detayına uygun olarak yenilenecektir. Eğer ki tamamına yakına çürümüş ise çatı yenilenecektir.

3b- Kiremit altı tahtaları yenilenecektir. Kullanılabilir durumda olanlar yerinde fırça ile emprenye edilmek sureti ile tekrar kullanılacaktır. Yeni ahşap elemanlar daldırma yöntemi ile emprenye edilecektir.

3c- Kiremit altında iki kat su izolasyonu kullanılacaktır.

3d- Çatı arasına serilebilir türden ısı yalıtımı uygulanacaktır.

MİNAREDE YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ

Temizlik

1a- Mevcut kaide ve merdivenlerde temizlik yapılacaktır.

2.Yapımlar

2a.Minare gövde, petek ve külah bölümleri projesine uygun olarak taş olarak yeniden yapılacaktır.

3a- Aydınlatma*

3b- Ses sistemi**

CEPHELERDE YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ

Söküm

1a- Niteliksiz derz ve sıvalar sökülecektir.

2.Temizlik

2a- Mikrobiyolojik oluşumların temizlenmesi

3.Yapımlar

3a- Hidrolik kireç katkılı harç ile derz dolgusu yapılması.

-6.50 Planı – Giriş, ıslak hacimler ve abdesthane (şekil 16)

Mevcut tuvalet yapısı cami beden duvarına bitişik durumda olup caminin ve kalenin siluetini olumsuz etkilemektedir. Aynı zamanda bu durum duvar yüzeyinde nemlenmeye neden olmaktadır. Kale girişinde depo olarak kullanılan tonoz tavanlı mekan ıslak hacim olarak düzenlenmiştir.

Preza kalesi giriş avlusu, saat kulesi ve cami (şekil 17)

Sivri kemerli giriş portali ve caminin güney cephesi (şekil 16)

ONARIM UYGULAMALARI

Restorasyon projesi araştırmalar sonucunda edinilen belgeler doğrultusunda yapının 19. Yüzyıl restitüsyonuna göre hazırlanmıştır.

Uygulama T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından ihale edilmiştir. Yüklenici firma Türkiye, İstanbul E.S Yapı mimarlık Şehircilik Restorasyon sanayi Ticaret ve Limited Şirketidir.

Yapıdaki onarımların iki önemli ayağı olmuştur. 1.si yapıda yapılan güçlendirmeler, 2.si ise yapıdaki niteliksiz eklerin ayıklanmasıdır. Buna göre;

GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI

Proje aşamasında yapı ile ilgili her hangi bir raspa çalışması yapılamadığından güçlendirmeye yönelik öneri ve çözümler uygulama aşamasına bırakılmıştır.

Uygulamada öncelikle yapı iç cephelerinde çimento harçlı sıvalar itina ile raspalanmıştır. Cephelerde derzler alınmıştır. Çıkan veriler Müşavir firma, yüklenici firma ve Tika kontrollüğünce değerlendirilmiş, yapılan toplantılarda karara bağlanmıştır. Buna göre;

Yapılan raspalarda yapıda ciddi bir strüktürel bozulma tespit edilmemiştir. Bu uygulama ve yapı adına olumlu bir tespit çalışması olmuştur. Öncelikle duvarlarda çürüyen ahşap hatıllar özgününe uygun olarak ahşap malzeme ile özgün ebatlarında yenilenmiştir. Ahşaplar emprenye edilmiştir.
Duvarlarda kılcal çatlaklar (1 cm. genişliğine kadar olan çatlaklar) tespit edilmiştir. Bu bölümlere özgün harç karışımına uygun şerbet ile enjeksiyon yapılmıştır.
Çatı arasına uygulama sırasında girildiğinde makasların işlevlerini yitirdiği, ahşap elemanların büyük bir kısmının çürüdüğü ve taşıyıcı elemanlarda burkulma olduğu tespit edilmiştir. Kontrollük teşkilatının da onayı ile ahşap çatı sökülerek, çatı formu ve sistemi bozulmadan ahşap elemanlarla yenilenmiştir.
Çatı sistemi kurulmadan önce duvar üst kısmına hatıl vazifesi görmesi amacı ile ahşap kiriş dönülmüştür.

NİTELİKSİZ EKLERİN KALDIRILMASI VE YAPILAN DİĞER İMALATLAR

Özgün olmayan harim ve son cemaat zemin döşemeleri yapıdan uzaklaştırılmıştır. Alt kotta özgün döşeme tespiti yapılamamıştır. Yapının dönemi dikkate alınarak zemin döşemesi ahşap olarak yenilenmiştir. Horasan şap üzerine kadronlar yerleştirilmiş onun üzerine ahşap kaplama yapılmıştır.
Muhdes kapı ve pencereler yapıdan sökülmüştür. Yerine restorasyon projesinde onaylanan detaylara göre ahşap kapı ve pencere imalatı yapılmıştır. Kullanılan tüm ahşap elemanlar emprenyeli ve fırınlanmıştır.
Harim tavanı restorasyon projesine uygun olarak ahşap malzeme ile yenilenmiştir.
Minber ve vaiz kürsüsü restorasyon projesine uygun olarak yeniden ahşaptan yapılmıştır.
Uygulamada cami dönemine uygun olarak kalem işi projesi hazırlanmış ve kontrol teşkilatı tarafından onaylandıktan sonra tezyinat sıvası üzerine uygulanmıştır.
Çatı örtüsü yenilenmiş, alt yalıtımları yapılmıştır.
Cephelerde çürüyen moloz taşlarda çürütme yapılarak yenilenmiştir.
Restorasyon projesi bölümünde de açıklandığı üzere doğu cephesindeki muhdes tuvalet kısmı kaldırılmakta tuvaletler alt kata alınmakta idi. Ancak uygulama sırasında depo olarak kullanılan alt kattaki mekanlar boşaltıldığında kat yüksekliğinin az olması nedeni ile tuvaletlerin bu bölümlere alınamayacağı tespit edilmiştir. Kullanım açısından tuvalet ve abdestlik ihtiyacı olduğundan tuvaletler yine doğu cephesine bitişik olarak konumlandırılmıştır.
Minare projesi uygulama sürecinde tekrar eski fotoğraf belgelerine göre çizilmiştir. Kontrollük teşkilatı tarafından onaylanan tadilat projesi doğrultusunda kesme taştan gövde, şerefe, petek kısmı yapılmıştır.
Cami kuzey cephesi ahşap sundurma bölümü yenilenmiştir.
Güney cephesindeki giriş avlu kısmının taş duvar derzleri yenilenmiştir.
Alt kotta bulunan bodrum kısmı zemin döşemesi özgün olduğundan onarımları yapılmış, derzleri yenilenmiştir.

UYGULAMA SIRASINDA YAPILAN İMALAT FOTOĞRAFLARI

Uygulama öncesinde çatının durumunu gösterir fotoğraf

Uygulamada taşıyıcı özelliğini kaybeden çatı sökülmüştür.

Uygulamada tüm çatı ahşap strüktür olarak yenilenmiştir. Duvarlar üst kotta ahşap hatıl ile birleştirilerek rijitliği sağlanmıştır.

Uygulamada tüm çatı ahşap strüktür olarak yenilenmiştir.

Çimento harçlı cephelerde sıva raspası yapılmış, tespit edilen malzeme kayıpları taş ile tümlenmiş, kılcal çatlaklara enjeksiyon yapılmıştır.

Cephelerde derzler açılmış ve özgün harç özelliğine uygun harç karışımı ile derzleme yapılmıştır.

Çatı sistemi yenilenmiş, duvarlar özgün harç karışımı ile sıvanmıştır.

Giriş bölümü sekileri yeniden yapılmıştır.

Alt kat özgün taş döşemeler onarılmış, derzleri yeniden yapılmıştır.

Çürüyen hatıllar özgününe uygun olarak değiştirilmiştir.

UYGULAMA ÖNCESİ VE SONRASINA AİT KARŞILAŞTIRILMALI FOTOĞRAFLAR

Uygulama sonrasında Preze Kale Cami, yeni yapılan kagir tuvalet bölümü

KAYNAKÇA

İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546), s. 375;

Ayvansarâyî. Hadîkatü’t-ceuâmı4,], 196; a.e.: Camilerimiz Ansiklopedisi: Hadîkatü’l-ceoâmi'(hax. İhsan Erzi), İstanbul 1987,11, 41-42;

Mehmed Tevfik, Manastır Vilâyeti Tarihçesi, Manastır 1328, s. 89-90;

Gökbilgin. Edime oe Pasa Liuâsı, s. 426-428; belgeler, s. 212-215;

Ayverdi. Avrupa’da Osmanlı Mi’marîEserleri IV, s. 396-397;

İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546), s. 375;

Ayvansarâyî. Hadîkatü’l-cevâmi’, i, 196; J. G. von Hahn, Albanische Studien, Jena 1854, s. 55;

J. Godart, L’Albanie en 1921, Paris 1922, s. 94 vd.;

a.mlf., “Korca”, £/2{İng.), V, 264-266;

N. Clayer. L’Albanie, pays des der-üiches. Berlin 1990, s, 362-367, 411-412; Kemal Özergin, “Rumeli Kadılıklan’nda 1078 Düzen*lemesi”,

İsmail Hakkı Uzunçarşılı’ya Armağan, Ankara 1976, s. 251-309:

Klltl Kallamata, “Sur la restauration du bazar de Korca”, Monumen*tet, II (1988). s. 159-162;

Kâmûsui-a’lam, V, 3919 3920; “Korca”, Fjalori Enciklopedik Shqiptar, Tırane 1985, s. 528-531;

“Mborja”, a.e., s. 685;

“Boboshtica”, a.e., s. 105; “Krahi-na Autonome e Korçes”, a.e., s. 543; “Vosko-poja”, a.e., s. 1175-117

Haberler

2012 FERRARA RESTORASYON FUARININ ARDINDAN…

25/04/2014 Erhan Uludağ 1 Yorum

FERRARA RESTORASYON FUARININ ARDINDAN…

Bu sene XIX’uncusu düzenlenen RESTAURO fuarına Türkiye’den hem firmalar hem de idareler anlamında ilgi büyüktü. Fuar ile ilgili izlenimleri anlatmadan önce Ferrara’ya ilişkin kısa bilgiler vermek yerinde olacaktır:

Ferrara (Ferrara lehçesi:Fràra) İtalya’nın Emilia-Romagna bölgesinde aynı ismi taşıyan Ferrara İli merkezi olan ve Adriyatik kıyısına 1 saatlik uzaklıktaki tarihi kenttir. Şehir 14. ve 15. yüzyılda Este Hanedanının idaresindeyken bu yüzyıllardan kalma sokaklar ve çok sayıda konaklar ve saraylar halen şehirde bulunmaktadır. Şehir karayolu ile, dâhil olduğu bölge olan Emilia-Romanga merkezi Bolonya’nın 50km kuzey-kuzeybatısında ve İtalya başşehri olan Roma’dan 448 km kuzeyindedir. Po Nehri ana akımından 5 km kuzeyinde bu nehrin bir değişik dalı olan Po di Volonte adlı akarsu kıyısında konumlanmıştır.

Ferrara kenti Orta Çağ ve Rönesans devrinden kalma kentin planının korunması ve Po Deltası’nın korunan doğal yapısı nedeni ile 1995’den bu yana UNESCO Dünya Kültürel Mirası Listesi’nde yer almaktadır.[1] [1] http://tr.wikipedia.org/wiki/Ferrara

Şehrin sokaklarında dolaşırken yoğun bir Ortaçağ havası ve Rönesans’ın etkisini hissediyorsunuz. UNESCO Dünya Kültürel Mirası Listesine girmeyi neden hak ettiğini derinden anlıyorsunuz.

Mimari eserler, yapı malzemeleri, şehir mobilyaları, sokaklar, yapılar, meydanlar hep bir uyum içinde. Şehirde insanı rahatsız eden bir unsur yok. Binaların zemin katları kat kat asfalt yapılmadığından bodrum kata dönüşmemiş. Sokak döşemeleri halen pek çok yerde podima döşeme olarak korunmuş. Pek az ana ulaşım aksı asfalt kaplanmış. Kaldırımlar neredeyse sokak kaplamasıyla hemyüz. Sur içinde binalar 3-4 katlı. Sur dışında ise ortalama 2-3 katlı binalar. Oranlar da gayet insani boyutlarda.

Her nedense kaçak-göçek işlerine pek merak sarmamışlar. Yüksek katlı binalara hiç rastlamadık. Acaba yok mu diye merak edince 22’şer katlı iki tane bina olduğunu internetten bulabildim. Darısı bizim şehirlerimizin başına!

Rönesans Mimari Örneklerinden Palazzo dei Diamanti

Ferrara sokaklarından genel görünüm. Corso Ercole I D'Este Sabah 07:00 civarı — Ferrara sokaklarından genel görünüm. Corso Ercole I D’Este Sabah 07:00 civarı

Gece-gündüz şehir tertemiz. Çöp konteynerlerinin etrafında çöp yok. Sadece çakıl taşı kaplı sokaklarda alabildiğince sigara izmaritleri. Adeta kadın-erkek, yaşlı-gençherkes sigara içiyor. Hanımlardaki sigara içme oranı da insanı şaşırtıyor. Her durumda sigar içiliyor. Otururken, yürürken, bisiklet kullanırken…

Orta avlulu tiyatro binası (Teatro Comunale)

Ulaşım için genelde bisiklet kullanılıyor. Sokaklarda pek fazla lüks otomobil yok. Hele hele şehirde arazi araçlarına rastlamak imkânsız gibi…

Bu kısa bilgilerden sonra restorasyon fuarına dönelim.

Restorasyon fuarı 28-31 Mart 2012 tarihlerinde İtalya’nın Ferrara kentinde gerçekleştirildi. Her ne kadar ismi sadece fuar olsa da, fuar alanında ve her gün ayrı ayrı konferanslar, seminerler, workshoplar, sunumlar ve çeşitli etkinlikler yapıldı. Ancak, yapılan faaliyetlerin tamamı İtalyanca idi. Maalesef İngilizce bilene de rastlamak pek mümkün olmadı. Dolayısıyla konferans, seminer ve workshoplara katılmak İtalyanca bilmeyenler için imkansızdı .

Fuar ziyaretçileri arasında çeşitli kurumlardan, yerel yönetimlerden, mimarlık ve uygulama firmalarından yoğun bir katılım gözlendi. İstanbul İl Özel İdaresi, İstanbul Sit Alanları Alan Yönetimi, pek çok serbest mimarlık – mühendislik firmasının temsilcilerinin yanı sıra, çalışma alanı Tarihi Yarımada olan İstanbul 4 Numaralı Koruma Kurulu’nun Üyeleri, İstanbul Üniversitesi Yapı İşleri Daire Başkanlığı’nın çalışanları da ziyaretçiler arasındaydı.

Restorasyon alanında hem proje yapanlar, hem uygulama yapanlar, hem denetleyenler ve hem de idareler tarafından yoğun katılımın olması ülkemiz adına memnuniyet verici bir gelişmedir.

Fuarda sergilenen ürünlere baktığımızda, ülkemizle gurur duymak için yeteri kadar nedenimiz olduğunu görüyoruz. Sergilenen projeler abartısız bizlerin 5-6 yıl ve hatta daha önce ürettiğimiz projeler seviyesindeler. Sergilenen son teknoloji ürünü lazer tarama sistemleri bizim de hâlihazırda Yerebatan Sarnıcı ve Şerefiye Sarnıcı Projelerini hazırlarken kullandığımız teknolojinin aynısı. Fuar’da daha çok malzeme tanıtımına önem verilmiş. Uygulama açısından da ulusal firmalar olarak daha iyi konumda olduğumuzu söylemek yanlış olmayacaktır.

Restauro 2012’de mimari restorasyona yönelik stantların oldukça kısıtlı olduğu gözlenmektedir. Fuar, mimari restorasyondan çok konservasyona yönelik düzenlenmiş ve özellikle taşınabilir eserlerin restorasyonunu konu alıyor. Zemin problemleri, malzeme restorasyonu, çağdaş teknolojiyi kullanarak müzecilik ve obje konservasyonu konularında gayet başarılı uygulamalar yapılmış.

Fuar’ı ziyaret eden hocamız Prof. Dr. K. Kutgün Eyüpgiller’in dikkatimizi çektiği temel konu yapılan yayınlar oldu. Bu yayınlarda farklı uzmanlık dallarını bir araya getirip ortaya gerçek bir bilimsel çalışma koymayı başarmışlar. Bizdeki temel eksiklerden biri de bu yayınların Türkiye’de bulunmaması ve benzeri yayınların ülkemizde üretilmiyor olması. İtalyanların yayımladıkları eserlerin tamamı İtalyanca. Bu eserlerin acilen dilimize çevrilip yayınlanması gerekir. Proje ve uygulama alanında çalışan bizler de yaptığımız işleri bilimsel bir çerçevede yayınlamamız gerektiğini artık biliyoruz.

Erhan Uludağ-Nisan 2012

Proje firmalarından bir stand örneği. Prof. Dr. K. Kutgün Eyüpgiller ve Y. Mimar Sevilay Tuncer Uludağ Stantları incelerken

Lazer tarama cihazları ve bu teknoloji ile hazırlanmış modellemeler

Toprak mamulleri üreten bir firmanın standı

Restorasyon

ARNAVUTLUK KRUJA MURAT BEY CAMİİ RESTORASYONU

21/04/2014 Erhan Uludağ Yorum yapın

YAPININ KONUMU 1956 yılında yapılan arkeolojik kazı sonucu açığa çıkartılan Nekropol kalıntılarına göre günümüzde Kruja’nın bulunduğu bölgede 7. ve 8. Yy. da yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır. (Pete Bartl, Alabanian, p. 294). Murat Bey Camii, Kruja Kalesinin ana giriş kapısına birkaç yüz metre mesafededir. Halk arasında Büyük Cami olarak da bilinir. YAPININ TARİHÇESİ Kruja, 1478 Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiş ve adı Akça Hisar olmuştur. Caminin kitabesine göre 1533-1534 yılları arasında muhtemelen Kale Kumandanı veya Sancak Beyi olan Nasuh Bey’in oğlu Murad Bey tarafından yaptırılmıştır (Bkz.belge-1).

CAMİ KİTABESİ (BELGE 1 TARİHİ BİLİNMEMEKTEDİR)

Aynı kitabe caminin 1837-1838 yılında tamir ettirildiğini veya yeniden yapıldığını söylemektedir. Evliya Çelebi 1670 yılında Tiran Shoder’e giderken Preze’yi geçmiş olmalı fakat Kruja hakkında yazılmış bir şey yoktur. Bugünkü cami, mevcut haliyle 19. Yy. ilk yarısında restore ettirilmiş veya yeniden yapılmış olmalıdır. PROJE ÇALIŞMALARI

RÖLÖVE

Yapının uygulamasının yapılması için öncelikle mevcut durumun tespiti gerekmektedir. Kruja Murat Bey Cami içinde restorasyon ilkeleri dikkate alınarak rölöve; mevcut durum tespiti, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmıştır. Yapının mevcut durumu incelendiğinde; PLAN ÖZELLİĞİ Dikdörtgen planlı olan cami son cemaat yerini de içine alacak şekilde kırma bir çatı ile örtülmüştür. Yıkılan minarenin yerine çelik direkli beton minare son dönemde yapıya eklenmiştir. Kalenin duvarları dışında büyük bir caminin inşa edilmiş olması İslam’ın bu kent içinde önemli olduğunun göstergesidir.

GENEL GÖRÜNÜŞ (BELGE 2 TARİHİ BİLİNMEMEKTEDİR)

Bugün görmüş olduğunuz cami 19. Yy. ilk yarısına dayanan bir restorasyondur. Tüm yapı 20.70 m. uzunluğunda ve 9.90 m. genişliğindedir. Fakat şekli düzensizdir. Caminin yerleştiriği arazi eğimlidir. Bu nedenle doğu duvarının büyük bir bölümü yol kotu aşağısında kalmaktadır. Cami harim bölümü önünde ahşap direkli açık son cemaat bölümü vardır. Harimi on pencere aydınlatır. Zemin ve üst kotlarda pencereler yerleştirilmiştir. Son cemaat ahşap direklidir ve direkler arası dairesel kemer formu ile geçilmiştir. Cepheler moloz ve kırık taşlar ile yapılmıştır. Ahşap hatıllarla belli kotlarda duvarlar birbirine bağlanmıştır. Cephelerde duvar üzerine sıva ve ince beyaz badana kullanılmıştır. Çatı örtüsü alaturka kiremittir (Bkz.fotoğraf-2). Yakın dönemde son cemaat direkler arası örülerek depo olarak kullanılmıştır (Bkz.belge-3).

Caminin plan şeması dikkate alındığında yapının 19. Yüzyıl mimarisini yansıttığı görülür ki yapılan dönem analizlerinde Beratta bulunan Bekar Cami, İbrahim Paşa Cami ve 2. Beyazıt Cami de plan özelliği olarak Murat Bey Cami ile aynı özelliklere sahiptir. Yapılan araştırmalarda diğer camilerin 18. Yüzyıl sonu ve 19. Yüzyıl başında inşaa edildiği tespit edilmiştir.

Ülkede bilinen en eski iki Osmanlı mezar taşı Kruja da bulunmuştur. Biri Davut Bin Ali Beye (1567) aittir. İkincisi Tahir Beyin Oğlu Nasuh Beye(1530) aittir. Nasuh Beyin 1533-34 yıllarında Kruja Pazarında inşa edilen camiyi yaptıran Murat Beydi. Kurucunun kendi ve babasının ismi ve inşaatın tarihi camide bulunan yazıtta yazmaktadır. Bu yazıt ve iki mezar taşı 1967den sonra müzeye gönderilmiştir. Camideki yazıtta binanın onarıldığı tarih (1253) yazılıydı. 19. yy. da Kaleye bir saat kulesi eklenmiştir. Son dönemdeki hali 1275 deki orjınal haline uygun olarak tamir edilmiş halidir.

Zemin kat planı ana mekan, revaklı son cemaat mahalli, avlu, abdestlik (şekil 1)

I-I Kesiti Ana mekan, son cemaat mahali, avlu, abdestlik ve imam odası (şekil 3)

II-II Kesiti Ana mekan, son cemaat mahalli, avlu (şekil 4)

Caminin ve avlu duvarının batı cephesi önünde tek katlı sıralı dükkanlar yer alır. Özgün minare yıkılarak mevcut çelik strüktürlü beton minare yapıya yakın dönemde eklenmiştir. Batı cephesinde bulunan taş kemerli ahşap kapı ile çarşıya inilen merdivenlere ulaşılır. Cami kot farkının çok fazla olduğu eğimli bir arazide inşa edilmiştir.3-3 kesitinde yol kotu ile cami bahçesi arasında yaklaşık 4.50 metreye varan kot farkı görülmektedir (bkz. Şekil 6).

YAPI İÇERİSİNDEKİ BEZEME ÖZELLİKLERİ Yapı içerisindeki kalem işleri duvar üzerine baskı sistemi ile yakın dönemde yapılmıştır. Yapı iç duvarları çimento harçlı sıva olduğundan kalem işlerinin özgün olmadığı kolayca tespit edilmektedir (bkz. Fotoğraf 3).

RESTİTÜSYON PROJESİ

Murat Bey Cami’ nin restitüsyonuna yönelik olarak yapılan çalışmada, yapının bugüne gelene kadar gördüğü müdahaleler ve bunlar sonucunda farklı mimari niteliklere sahip olduğu dönemler anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapının mekânsal olarak aynı olup mimari elemanlar bazılarında farklı özellikler taşıdığı bu dönemler tespit edilirken, çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu kaynakların birincisi ve en önemlisi yapının kendisidir. Üzerindeki kitabeden, Murat Bey Cami yapım ve onarım tarihini anlıyoruz. Bunun dışında mevcut boya ve sıva katmanlarından yapının geçirdiği müdahalelere ve alttaki katmanlara yönelik bilgiler elde ediyoruz. Yapıdaki çalışmaların yanı sıra Murat Bey Cami ile ilgili yapılan araştırmada yazılı ve görsel; kütüphanelerdeki ve arşivlerdeki her türlü bilgi ve belgeye ulaşılmaya çalışılmıştır. Yapının kendisinden sonra ikinci sırada görsel kaynaklar gelmektedir. Yapılara ilişkin bilgilerin bulunduğu görsel kaynaklar 1960 tarihli fotoğraflardır. Üçüncü tür bilgi kaynağı yapı ile ilgili yazılı kaynaklardır. Cami ile ilgili eski tarihlerde onarıma ilişkin kararlar ve çeşitli tarihlerde alınan Koruma Kurulu Kararları bulunur. Dördüncü bilgi kaynağı Murat Bey Cami ile belli ortak özelliklerin bulunabileceği diğer camilerdir. Bu nedenle değişmiş olan mimari elemanlarla ilgili olarak karşılaştırılmalı çalışmalar ile özgün kapı, pencere, kepenk gibi mimari elemanlara yönelik bilgiler araştırılmıştır. Cami, yapılan araştırmalar neticesinde 1533-1534 yılında yapılmıştır. Murad Bey Cami ile ilgili edindiğimiz en eski görsel belgeler 1960 yılına aittir (bkz. Belge 4). Daha sonra sırası ile 1977-1990 yıllarında çekilen fotoğraflarla yapının geçirdiği onarımlar belgelemektedir. Yapının dönemleri araştırıldığında cami üzerindeki onarım kitabelerinden yapının farklı zamanlarda müdahaleler görmüş olduğu anlaşılmaktadır (Bkz.belge3). Yapıdaki mevcut durum ve sınırlı sayıdaki mevcut kaynak incelendiğinde Murat Bey Cami’ nin de bu müdahaleler sonrasında mimari elemanlar mimari elemanların bazılarında farklılıkların olduğu bir dönem tespit edilmiştir.

1.Dönem Restitüsyon: Kitabesinde caminin 1837-1838 yılında tamir ettirildiğini/yeniden yapıldığını söylemektedir. Bugün ki cami, mevcut haliyle 19. Yy. ilk yarısında restore ettirilmiş veya yeniden yapılmış olmalıdır. Caminin tamiratı/ yeniden yapımı öncesine dair herhangi bir bilgiye sahip değiliz. 1837-1838 yılında yeniden yapılan yapının yapıdaki izlerden ve karşılaştırılmalı çalışmalardan yararlanılarak bu dönemine ait restitüsyonu çizilmiştir. Karşılaştırmalı çalışmalarda yapı ile aynı dönem olması ve Arnavutluk’ta bulunması nedeni ile Berat Şehrinde ki II. Beyazıd Cami ele alınmıştır (Bkz.fotoğraf4-5).

Arnavutluk Berat, II.Beyazıd Cami (Fotoğraf 4)

Arnavutluk Kruja, Murat Bey Cami (Fotoğraf 5)

II.Beyazıd Cami 1492 yılında yapılmıştır. Ancak Murat Bey Camisinde olduğu gibi sonradan 1832-1833 yılında yeniden yapılmıştır. Plan ve cephe özellikleri Murat Bey Cami ile benzerlik göstermektedir.

II.Beyazid Cami Planı Murad Bey Cami Planı

II.Beyazid Camii iç mekan(fotoğraf 6- 2005 yılı)

Murad Bey Cami Zemin Kat Planı (şekil 7)

1837-1838 Murad Bey Cami özgün plan şemasını korumaktadır. Rejim öncesi farklı işlevler için kullanılan caminin son cemaat mahalli kapatılmıştır. Rejim değişimi ile özgününe uygun olarak restore edilmiştir. Muhtemelen rejim sonrası onarım esnasında avlu içerisine abdestlik ve imam odası eklenmiştir. Minare değişmiştir. Yapı özgününde mahfil katına ulaşım minare merdiveninden sağlanmaktayken, günümüzde mahfil katına ulaşım harime eklenen ahşap merdivenle sağlanmaktadır.

Mevcut durumda minare beton ve çelikten yapılmıştır. Karşılaştırmalı çalışmalar ışığında özgün minarenin kesme taş olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca yapıdan gelen izler doğrultusunda bu cephede son cemaat mahalline açılan iki pencere olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde bu pencereler komşu parselde bulunan dükkânların cami ile bitişik nizam olarak yapılması nedeni ile kapanmıştır. Avlu cephesi rejim sonrası özgününe uygun olarak yeniden yapılmıştır. Yapıdaki mimari elemanlarla ilgili yapılan dönem analizlerinde; Kapılar: Geleneksel nitelikteki ahşap dış kapının ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. 1838 onarımında yapılmış olabileceği düşünülmektedir. Ahşap pencereler/kepenkler: Ahşap pencere ve kepenkler yenilenmiştir. Minber: Minber yenilenmiştir. Mihrap: Klasik üslupta ki sade görüntüsü nedeniyle caminin yapıldığı döneme ait olduğu düşünülmektedir. Kadınlar Mahfili: Özgün halini korumaktadır. Yer Kaplaması: Zemin döşemesi zaman içerisinde yenilenmiştir. Zemin kotu yükselmiştir. Kalem işi: Özgün değildir. Çimento harçlı sıva üzerine baskı tekniği ile yapılmıştır. Minare gözdesi, külahı ve şerefe parapeti: Özgün taş minare yıkılmış yakın dönemde çelik serenli beton minare yapılmıştır. Çatı kaplaması: Caminin ahşap kiremit çatı kaplaması yakın dönemde yapılmış onarım ile yenilenmiştir.

RESTORASYON PROJESİ

Yapıda yapılacak her türlü müdahalenin, yapıyla uyumlu, özgün malzemeye zarar vermeyen nitelikte olması gerekmektedir. Tüm müdahaleler, restorasyon projesi kapsamında tanımlandığı şekilde, paftalarda gösterilen alanlarda uygulanacaktır.

Malzeme sorunlarına yönelik müdahaleler, sözü geçen malzemelerin konservasyonun da deneyimli konservasyon uzmanı denetiminde yapılacaktır.

Harç ve sıvalara yönelik onarımlarda çimento içerikli harçlar kullanılmayacak, özgün harç karışımı hazırlanarak uygulanacaktır.

MÜDAHALEYE YÖNELİK KARARLAR 1. Özgün olmayan sıvaların raspa işleminden sonra tespit edilen strüktürel sorunlar konunun uzmanlarınca değerlendirilecektir. 2. Yapıdaki nem sorununun çözümüne yönelik olarak restorasyon projesindeki gibi yapı çevresinde drenaj yapılacaktır. Çatıdan gelen nem sorununu engellemek için mevcut kiremit çatı kaplaması değiştirilecektir. 3. Yapıyla uyumsuz ekler kaldırılacaktır. 4. Harimde mevcut döşeme altından özgün döşeme çıkarsa belgelenecek, özgün döşemeyi korumaya yönelik müdahaleler alınacaktır. Öngörülmemiş durumlarla ilgili uzman görüşleri doğrultusunda yapılacak uygulamaya karar verilecek, koruma kuruluna sunulacaktır. CAMİ İÇERİSİNDE YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ Sökümler 1a- Çimento harçlı sıvalar sökülecektir. 1b- Pencere sekilerinde ve sövelerdeki çimento harçlar temizlenecektir. 1c- Tüm ahşap pencere ve kapı doğramaları sökülecektir. 1d- Isıtma ve elektrik tesisatına ait kablolar sökülecektir. 1e- Zemin döşemesi sökülecektir. 1f – Özgün olmayan ahşap tavan sökülecektir. 2.Yapım 2a.Özgün harç karışımına uygun olarak sıvaların yenilenmesi 2b.Pencere sövelerinin çimentodan temizlenmesi 2c.Tüm ahşap ve kapı doğramalarının restorasyon projesine uygun detay ile imal edilmesi ve yerine montajı 2d.Zemin döşemesinin özgün malzemesine uygun olarak yenilenmesi 2e..Çürüyen ahşap tavanın özgününe uygun olarak yenilenmesi ÇATIDA YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ Sökümler 1a- Çatı kiremitleri toplanacaktır. 1b.Çatı arasına girilerek, çatı stürktürü kontrol edilecektir. Eğer iyi durumda değil ise çatı strüktürü ahşap karkastan yeniden yapılacaktır. 2.Temizlik 2a-Çatı arası temizlenecektir. 3.Yapım 3a- Ahşap çatı strüktüründe taşıyıcılık özelliğini yitirmiş elemanlar özgün biçim malzeme ve detayına uygun olarak yenilenecektir. Eğer ki tamamına yakına çürümüş ise çatı yenilenecektir. 3b- Kiremit altı tahtaları yenilenecektir. Kullanılabilir durumda olanlar yerinde fırça ile emprenye edilmek sureti ile tekrar kullanılacaktır. Yeni ahşap elemanlar daldırma yöntemi ile emprenye edilecektir. 3c- Kiremit altında iki kat su izolasyonu kullanılacaktır. 3d- Çatı arasına serilebilir türden ısı yalıtımı uygulanacaktır. MİNAREDE YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ Temizlik 1a- Minare şerefesinde ve merdivenlerinde temizlik yapılacaktır. 2.Yapımlar 2a-Minare kaidesi betonarmeden inşa edilmiştir. Kaide üzerinde yağmur suları terse yönde cami beden duvarına doğru tahliye edilmektedir. Kaide seviyesinde suyun bahçeye tahliyesinin sağlanması için gerekli eğim verilerek yalıtım uygulaması yapılacaktır. 3. Montaj 3a- Aydınlatma* 3b- Ses sistemi** CEPHELERDE YAPILMASI ÖNERİLEN İŞ KALEMLERİ Söküm 1a- Niteliksiz derz ve sıvalar sökülecektir. 2.Temizlik 2a- Mikrobiyolojik oluşumların temizlenmesi 3.Yapımlar 3a- Hidrolik kireç katkılı harç ile derz dolgusu – sıva yapılması. 3b-Kıble cephesinde araştırma kazısı yapılarak temel ve zemin ilişkisi yerinde kontrol edilecektir. Çıkacak duruma göre zemin ve temel güçlendirilmesi yapılacaktır.

Zemin Kat Planı –Eklenmesi önerilen Erkek tuvaletleri ve abdesthane (Şekil 11)

Kruja Arnavutluk’un turizm açısından önemli bir yerleşim alanıdır. Cami cemaatinin ve müftülüğün ıslak hacimlerin genişletilmesi hususunda yoğun talebi vardır. Yerinde yapılan incelemelerde mevcut tuvalet sayısının turistik bir yerde bulunan cami için oldukça yetersiz olduğu görülmüştür. Ayrıca camide sadece erkekler için abdesthane ve tuvalet yer almaktadır. Caminin fazla bir arazisi bulunmamaktadır cami ve çevresi incelendiğinde tuvalet yapılabilecek tek alan avlu mekanıdır. Caminin avlusuna zemin kotunun altında bir tuvalet mekanı yapılması önerilmiştir. Cami eğimli bir alanda inşa edildiğinden zemin kotunun altında inşa edilecek tuvalet yapısı tesisat açısından herhangi bir soruna neden olmayacaktır. Ancak avlunun küçük olması ve araç girişinin bulunmayışı tuvaletlerin yapılışı esnasında birtakım zorlukları beraberinde getirecektir.

Cami avlusu ve yapılması önerilen tuvalet mekanı.

A-Zemin araştırması yapılacak alan. Bu kısımda kazı yapılacaktır. Zemin ve temel durumu yerinde tespit edilerek çıkacak duruma göre zemin ve temel güçlendirmesi yapılacaktır. ONARIM UYGULAMALARI Restorasyon projesi araştırmalar sonucunda edinilen belgeler doğrultusunda yapının 19. Yüzyıl restitüsyonuna göre hazırlanmıştır. Uygulama T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından ihale edilmiştir. Yüklenici firma Türkiye, İstanbul E.S Yapı mimarlık Şehircilik Restorasyon sanayi Ticaret ve Limited Şirketidir. Yapıdaki onarımların iki önemli ayağı olmuştur. 1.si yapıda yapılan güçlendirmeler, 2.si ise yapıdaki niteliksiz eklerin ayıklanmasıdır. Buna göre; GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI Proje aşamasında yapı ile ilgili her hangi bir raspa çalışması yapılamadığından güçlendirmeye yönelik öneri ve çözümler uygulama aşamasına bırakılmıştır. Uygulamada öncelikle yapı iç ve dış cephelerinde çimento harçlı sıvalar itina ile raspalanmıştır. Çıkan veriler Müşavir firma, yüklenici firma ve Tika kontrollüğünce değerlendirilmiş, yapılan toplantılarda karara bağlanmıştır. Buna göre;

Yapılan raspalarda yapıda ciddi bir strültürel bozulma tespit edilmemiştir. Bu uygulama ve yapı adına olumlu bir tespit çalışması olmuştur. Öncelikle duvarlarda çürüyen ahşap hatıllar özgününe uygun olarak ahşap malzeme ile özgün ebatlarında yenilenmiştir. Ahşaplar emprenye edilmiştir.

Duvarlarda kılcal çatlaklar (1 cm. genişliğine kadar olan çatlaklar) tespit edilmiştir. Bu bölümlere özgün harç karışımına uygun şerbet ile enjeksiyon yapılmıştır.

Son cemaat ahşap strüktürü çürüdüğünden hepsi özgününe uygun sert ağaç ile özgün ebatlarında yenilenmiştir.

Çatı arasına uygulama sırasında girildiğinde makasların işlevlerini yitirdiği, ahşap elemanların büyük bir kısmının çürüdüğü ve taşıyıcı elemanlarda burkulma olduğu tespit edilmiştir. Kontrollük teşkilatınında onayı ile ahşap çatı sökülerek, çatı formu ve sistemi bozulmadan ahşap elemanlarla yenilenmiştir.
Çatı sistemi kurulmadan önce duvar üst kısmına hatıl vaziyesi görmesi amacı ile ahşap kiriş dönülmüştür.

Abdestlik ve imam odasında çürüyen, taşıyıcı özelliğine kaybetmiş tüm ahşaplar özgün malzeme özelliğine uygun olarak yenilenmiştir.

Uygulama öncesinde çürüyen ahşap hatıllar ve kılcal çatlakların durumu (fotoğraf 8) — Uygulama öncesinde çürüyen ahşap hatıllar ve kılcal çatlakların durumu
(fotoğraf 8)

Uygulama sonrasında cami, çürüyen ahşap hatıllar yenilenmiş, kılcal çatlaklara enjeksiyon yapılmış, cephe özgün harç özelliğine uygun olarak sıvanarak boyanmıştır. ( fotoğraf 10) NİTELİKSİZ EKLERİN KALDIRILMASI VE YAPILAN DİĞER İMALATLAR

Özgün olmayan harim ve son cemaat zemin döşemeleri yapıdan uzaklaştırılmıştır. Alt kotta özgün döşeme tespiti yapılamamıştır. Yapının dönemi dikkate alınarak zemin döşemesi taş olarak yenilenmiştir. Cami kullanımı dikkate alınarak kış şartlarının ağır geçmesi nedeni ile taş kaplama üzerine kadronlar ile ahşap kaplama yapılmıştır.

Muhdes kapı ve pencereler yapıdan sökülmüştür. Yerine restorasyon projesinde onaylanan detaylara göre ahşap kapı ve pencere imalatı yapılmıştır. Kullanılan tüm ahşap elemanlar emprenyeli ve fırınlanmıştır.

Yerinde korunan tüm ahşap elemanlara önce boya raspası yapılmış daha sonra emrenye sürülmüş ve boyanmıştır.

Harim ve son cemaat tavanları özgün tavan tanzimine uygun olarak ahşap malzeme ile yenilenmiştir.

Minber ve vaiz kürsüsü restorasyon projesine uygun olarak yeniden ahşaptan yapılmıştır.

Harim içerisinde özgün olmayan kalem işleri raspa ile alınmıştır. Uygulamada cami dönemine uygun olarak kalem işi projesi hazırlanmış ve kontrol teşkilatı tarafından onaylandıktan sonra tezyinat sıvası üzerine uygulanmıştır.

Çatı örtüsü yenilenmiş, alt yalıtımları yapılmıştır.

Yapıda doğu cephesinin yol kotundan altta kalması nedeni ile oluşan rutubetlenme bu cephede yapılan drenaj ile önlenmiştir.

Cephelerde çürüyen moloz taşlarda çürütme yapılarak

Restorasyon projesinde son cemaat ön kısmında yer altında yapılması önerilen tuvaletlerin camiye çok yakın olması, strüktürel açıdan camiye zarar vereceğinden, son cemaat alt kısmında yer alan mevcut kısmi bodrumda projelendirilmiştir. Yeni tuvalet proje onayının alınmasının ardından bu bölümde tuvalet yapılmıştır.

Altında abdestlik ve tuvalet önerilen üst kısmında imam odaı olan avlunun doğu köşesindeki müştemilatta projesine uygun olarak onarılmıştır.

Minare cephe sıvaları raspalanmış, sıvası yenilenerek boyası yapılmıştır.

Çevre düzenlemesi yapılan avlu ile birlikte cami ibadete açılacaktır.

Uygulama sonrasında cami ve avlu (fotoğraf 12)

Uygulama öncesinde mevcut çatı durumu (fotoğraf 13

Uygulama öncesinde ahşap çatı strüktüründe çürüme (fotoğraf14)

Uygulamada çatı strüktürü, üst örtü elemanları ile tamamen yenilenmiştir (fotoğraf 15)

Uygulama öncesinde müştemilat, bahçe duvarları ve son cemaat (fotoğraf 16)

Uygulamada bahçe duvarları derzleri yenilenmiş, tümlemeler yapılmış, müştemilatın çürüyen ahşap elemanları yenilenmiştir (fotoğraf 17)

Uygulama sonrası son cemaat mahali ve avlu (fotoğraf 18)

Uygulama sonrası son cemaat mahali ve avlu (fotoğraf 19

Uygulama öncesinde son cemaat (fotoğraf 20-21)

Uygulama öncesinde harim ve kadınlar mahfili (fotoğraf22-23-24)

Uygulama sonrasında kadınlar mahfili ve harim (fotoğraf 25)

Uygulama sonrasında harimden kadınlar mahfiline bakış (fotoğraf 28)

Uygulama sonrasında harim ahşap tavan (fotoğraf 29)

Uygulama sonrası Son cemaat (fotoğraf 31)

İMALAT FOTOĞRAFLARI

Uygulamada çatı üst katmanları kaldırıldığında çatı elemanlarının büyük bir kısmının çürüdüğü görülmüştür. Bu nedenle çatı karkası tamamen kaldırılmıştır.

Uygulamada çatı karkası ahşap olarak tamamen yenilenmiştir. Ahşapların hepsine emprenye uygulanmıştır.

Uygulamada çatı üst katmanları kaldırıldığında çatı elemanlarının büyük bir kısmının çürüdüğü görülmüştür.

Uygulamada duvarların rijitliği açısından duvarların üst kotunda ahşap hatıl dönülmüştür.

Uygulama sırasında son cemaat sıva raspası yapıldığında ahşap karkasların çürüdüğü tespit edilmiştir.

Uygulamada çürüyen son cemaat ahşap karkası tamamen ahşap malzeme ile özgününe uygun olarak yenilenmiştir.

Uygulama sürecinde tüm cephe duvarlarındaki çimento harçlı sıva müdahaleleri raspalanmıştır.

İç duvarlardaki çimento harçlı sıvalar alınmıştır.

Çimento harçlı sıvalar alındıktan sonra duvarlardaki ahşap hatılların çürüdüğü tespit edilmiştir.

Çürüyen ahşap hatıllar özgününe uygun olarak ahşap malzeme ile yenilenmiştir.

Çimento harçlı sıvaların alınmasından sonra tespit edilen kılcal çatlaklara enjeksiyon yapılmıştır.

Cepheler özgün harç özelliğine göre sıvanmıştır.

İç cephelerde özgün harç özelliğine uygun olarak sıvanmıştır.

Son cemaat duvarları özgün harç özelliğine uygun olarak sıvanmıştır.

Bahçe duvarlarında derzler açılmış, yeni derzleme yapılmıştır. Malzeme kaybı olan taşlar tümlenmiştir.

UYGULAMA SONRASI

Uygulamada Bahçe Duvarları Derzleri Yenilenmiş, Tümlemeler Yapılmış, Müştemilatın Çürüyen Ahşap Elemanları Yenilenmiştir

Uygulama sonrasında cami, çürüyen ahşap hatıllar yenilenmiş, kılcal çatlaklara enjeksiyon yapılmış, cephe özgün harç özelliğine uygun olarak sıvanarak boyanmıştır.

Uygulamada Çatı Strüktürü, Üst Örtü Elemanları ile Tamamen Yenilenmiştir

Uygulama Sonrası Son Cemaat Mahali ve Avlu

Uygulama Sonrasında Harimden Kadınlar Mahfiline Bakış

Kaynakça İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546), s. 375 ;Ayvansarâyî. Hadîkatü’t-ceuâmı, 196 a.e.: Camilerimiz Ansiklopedisi İhsan Erzi, Hadîkatü’l-ceoâmi İstanbul 1987,s.11- 41-42 Mehmed Tevfik, Manastır Vilâyeti Tarihçesi, Manastır 1328, s. 89-90 Gökbilgin.,Edime oe Pasa Liuâsı, s. 426-428 Ayverdi, Avrupa’da Osmanlı Mimarî Eserleri IV, s. 396-397 M. Kiel. OttomanArchitecture in Albania (1385-1912), İstanbul 1990, s. 128-129. 164-167, 170-172, 288’den sonraki çizimler arasında plan-krokisi Kâmûsü’i-a’tâm.’V, 3919 Pepo Petrak, “Kater dekrete [fermanel te Sultan Bayazitit II Per Mirahor liyaz Beun”, Studime Historike, XX\/3, Tirane 1967, s. 217 BA. MAD, nr. 235; BA. TD, nr. 70, 167; Tı*mar Defteri. Sofya Millî Ktp., Or., nr. D 649, s. 26 İlhan Şahin — Feridun Emecen, Osmanlılarda Divan-Bürokrasi ve Ahkâm; II. Bayezid Dönemine Ait 906/1501 Tarihli Ahkâm Defteri , İstanbul 1994, s. 60 İstanbul Vakıfları Tahrir Deften 953 (1546), s. 375 Ayvansarâyî. Hadîkatü’l-cevâmi’, i, 196 J. G. von Hahn, Albanische Studien, Jena 1854, s. 55 J. Godart, L’Albanie en 1921, Paris 1922, s. 94 Z. Shkodra, La uilie ai-banaise an Cours de la Renaissance Nationale, Tirana 1988, s. 159-162 Machiel Kiel, Ottoman Architecture İn Albania,1385-1912, İstanbul 1990, s. 162-172 N. Clayer. L’Albanie, pays des der-üiches. Berlin 1990, s, 362-367, 411-412 Kemal Özergin, “Rumeli Kadılıklarında 1078 Düzenlemesi”, İsmail Hakkı Uzunçarşılı’ya Armağan, Ankara 1976, s. 251-309 Klltl Kallamata, “Sur la Restauration du Bazar de Korca”, Monumentet, II (1988). s.159-162

Basından Haberler

Murad Bey Camii yeniden açıldı

20/04/2014 Erhan Uludağ Yorum yapın

Murad Bey Camii yeniden açıldı

Arnavutluk’ta Kruja kentinde Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından restore edilen tarihi Murad Bey Camii’nin restorasyondan sonra ibadete açıldı. Caminin açılışı için düzenlenen törene Başbakan Yardımcısı Emrullah İşler de katıldı.

Sağanak yağmur altında yapılmasına rağmen ülkenin farklı şehirlerinden yüzlerce vatandaşın katıldığı tören, Arnavutça-Türkçe ilahi ve şiirlerin okunmasıyla başladı. Başbakan Yardımcısı İşler, törende yaptığı konuşmada, 1534 yılında yapılan caminin bugün hala dimdik ayakta kaldığını, yapılan restorasyonla gelecek nesillere de intikal edeceğini söyledi.

Caminin 1837 yılından bu yana hiç tadilattan geçmediğini vurgulayan İşler, caminin restorasyonunun TİKA’ya nasip olduğunu belirterek, restorasyonda katkısı bulunan herkese teşekkür etti.

Bakan İşler, “Şu anda kendimi bir Anadolu şehrinde hissediyorum. Bu tür eserler ayakta kaldığı müddetçe, dostluğumuz ve kardeşliğimiz de ilelebet devam edecek. Yaptığımız işin ne kadar güzel ve doğru bir iş olduğuna sema da indirdiği rahmetle, yağmurla şahitlik etmektedir” diye konuştu.

Arnavutluk Kültür Bakanı Mirela Kumbaro Furxhi de TİKA’nın iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesinde önemli bir rol üstlendiğini, bakanlık olarak TİKA ile birçok alanda işbirliği yaptıklarını belirtti.

“Kruja, geçmişi, bugünü ve geleceği birleştiren bir şehir” diyen Furxhi, hükümet olarak da kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunacak faaliyetler yürüttüklerini ifade etti.

Kaynak: Haber7

İş İlanı

Restorasyon İşleri Proje Müdürü ve Şantiye Şefi

02/04/2014 Erhan Uludağ Yorum yapın

İŞİN TANIMI:

Yurt içi ve yurt dışı Restorasyon Şantiyelerimizde Proje Müdürü ve/veya Şantiye Şefi olarak görev yapacak Mimar aranmaktadır.

ARANAN NİTELİKLER;

Üniversitelerin Mimarlık Bölümlerinden mezun,
Restorasyon projelerinde ve uygulamalarında en az 5 yıl deneyimli,
MS Office, Excell, Photoshop, Autocad programlarına hakim,
Koordinasyon ve iletişim becerisi yüksek,
İyi derecede İngilizce bilgisine sahip,

Adayların Cv’ lerini cv@taksimyapi.com.tr adresine ulaştırmaları gerekmektedir.

Erhan Uludağ Şahsi Blog

Aylık arşivler: Nisan 2014

Zeytinburnu Fatih Cami Restorasyonu

Bunu beğen:

İnşaat Muhasebesi Uzmanı

Bunu beğen:

ARNAVUTLUK PREZE KALE CAMİİ RESTORASYONU

Bunu beğen:

2012 FERRARA RESTORASYON FUARININ ARDINDAN…

Bunu beğen:

ARNAVUTLUK KRUJA MURAT BEY CAMİİ RESTORASYONU

Bunu beğen:

Murad Bey Camii yeniden açıldı

Bunu beğen:

Restorasyon İşleri Proje Müdürü ve Şantiye Şefi

Bunu beğen:

Erhan Uludağ

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Bunu paylaş:

Bunu beğen:

Erhan Uludağ