MEVLÂNA
DİVAN-İ KEBİR’DEN SEÇME ŞİİRLER
Çeviren:
Mithat Baharî BEYTUR
İSTANBUL 1959 – MAARİF BASIMEVİ
Herkese acıyan merhametli Tanrının ismiyle başlıyorum
Kaside Na’ti Ali
O Açıklayıcı İmam, o Tanrı velisi safa ehlinin vücüt güneşidir. Yerde, gökte, mekânda, zamanda Hakla duran o İmamın zati, iç ve dış temizliğiyle vasıflanmak vâciptir. Çünkü küfürden, ikiyüzlülükten kurtulmuştur, temizdir…
Onun konağı birlik âlemidir. Dünyevî ve beşerî sıfatlardan dışarıdır. O, insanın hakikati ve canı gibiydi. Her şey fânidir, fakat can yaşar, ölmez. Onun hareketi kendinden diri olan ezelî varlıktandır. Beka çevresinde döner dolaşır, yaratıkları yaratanın zati gibi o bâkîdir. Hakkın yüksek sıfatları Alinin vasfıdır. Hakkın sıfatları zatten ayrı değildir. O, Tanrının zatine yapışmış o olmuştur. Hani duyduğun lâhûtun o gizli hazinesi yok mu; işte o odur. Çünkü o, haktan hakla görünmüştür. O hazinenin nakdi, tükenmez ilimdi. İşte o ilimden maksûd, yüce Alidir. hakkın hikmetini ondan başka kimse bilmez. Zira o hakîmdir, her şeyin bilginidir.
İbtidasız evvel o idi, sonsuz âhir de o olur. Peygamberlere yardım eden o idi, velilerin gören gözü de hakikaten odur. Yüzünün nurlu pırıltısı, kendi ziyasından bir güneş yarattı. O, hak iledir; hak ondan görünür. Hakkâ ki, o hak ile ebedîdir.
Âdemin toprağı onun nûrundan idi. O sebeple meleklerin tâcı oldu; Allahın isimleri ondan belirdi. O temiz ve yüce İmamın ilmi sayesinde Âdem, her şeyi anladı. O nûr tek olan yaradanın nûru olduğu içindir ki, melekût onun huzurunda secde ettiler. Evet, muhakkak ki, Âdem, o İmamın nûriyle bütün ilahî isimleri bildi…
Şît, kendisinde Alinin nûrunu gördü de yüksek âlemi öğrendi. Nuh, kendini yüksek menzile ulaştırıncaya kadar, istediğini hep ondan buldu. Gene ondandır ki, kurtuluşa eren Nuh, dehirde gayret tûfânını buldu da belâdan kurtulmuş oldu. Halil Peygamber, doslukta onu andı da ateş ona al lâle oldu. Nemrûdun ateşi, o Allahın dostuna hep gül, nesrin, lâle oldu… Gene o idi ki, keyfiyle kendi koyununu, İsmaile kurban etti. Yûsüf, kuyuda onu andı da o saltanat mülkünü süsleyen tahtı buldu. Yâkûb, onun önünde birçok inledi de Yûsüfün kokusunu alıp gözleri açıldı. İmrânın oğlu Mûsâ, onun nûrunu gördü de uzun geceler hayran kaldı. Kırk gece kendinden geçti; kavuşma ve görüşme zevkine daldı. Sonra dedi ki: Yarabbi! Bana bu lûtfundan bir alâmet ver.
Hak ona işte sana (Yed-i Beyzâ = nûrlu el) i verdim; dedi.
Gene Alinin vergisidir ki, Meryeme arkadaş oldu da İsâ vücüde geldi…
O, şeriatte ilim şehrinin kapısıdır. Hakikatte ise iki cihanın beğidir. İki cihanın sultanı Muhammed, hakka yakınlık gecesinde, Allaha kavuşmanın harem yerinde onun sırrını gördü. Alinin nutkunu, Aliden dinledi. Ali ile birleşilen o yerde, Aliden başka bulunmaz. (Çünkü Tanrı Kur’anda kendini: (Ali) diye vasfediyor.)
Allah yolunda gidenler isteyicidirler; Ali istenilendir. Söyleyenler söylerler, susarlar. O, susmaz, söyler. Ebedî ilim, onun göğsünde parlayıp göründü. Vahyolunanların sırlarını, o hakikat olarak bildi ve bildirdi. Ümmetlere haykırdı:
- Allah yolunda Ali, sizin kılavuzunuzdur.
Allaha ici doğru olanlar yüzlerini ona çevirmişlerdir. Zira o şahtır, doğru yolu gösterendir, efendidir…
O, bütün Peygamberlerin sırrında idi. Cenabı Mustafa:
- Benimle açıkça beraber bulundu, dedi. ( << ان الله بعث علياً مع كل نبيّ سراً و بعثه معى جهراً>> (Tanrı Ali’yi her Peygamberle gizli gönderdi, benimle ise açık gönderdi) hadis-i şerifinden alınmıştır.)
Dinde evvel, âhır o idi. Allah ile içli, dışlı o idi…
İşte bunları söyledim ki, bu yüksek mânânın nüktesini öğrenesin de yüksek velâyete eresin. Sence apaçık bilinsin ki, hakkiyle yüce olan odur.
Ey Efendi! Benimle boşuna kavga etme. Bu böyledir. hakikat budur ki, biz hepimiz zerreyiz, güneş odur. Biz hepimiz damlayız, deniz odur.
Ey Şems-i din! Mademki sen âşıksın, Mevlâna için aşkta canını fedâ et ki, canın canâne kavuşsun ve aşka ulaştırıcı kılavuz olasın.
